İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (Capacity Utilization Rate in Manufacturing Industry), bir ülkenin veya belirli bir sektörün mevcut üretim kapasitesinin ne kadarının kullanıldığını gösteren bir ekonomik göstergedir. Bu oran, genellikle bir ay ya da çeyrek dönem bazında hesaplanır ve toplam üretim kapasitesine kıyasla gerçekleşen üretim miktarını ifade eder. Kapasite kullanım oranı, ekonomik aktivitenin seviyesi hakkında bilgi verir ve genel ekonomik sağlık hakkında önemli ipuçları sağlar.
Kapasite kullanım oranı, şu şekilde hesaplanır:
Kapasite Kullanım Oranı=(Gerc¸ekles¸en U¨retim MiktarıMaksimum U¨retim Kapasitesi)×100\text{Kapasite Kullanım Oranı} = \left( \frac{\text{Gerçekleşen Üretim Miktarı}}{\text{Maksimum Üretim Kapasitesi}} \right) \times 100Kapasite Kullanım Oranı=(Maksimum U¨retim KapasitesiGerc¸ekles¸en U¨retim Miktarı)×100
Bu oran, çeşitli nedenlerle değişebilir:
- Talepteki değişiklikler
- Üretim teknolojilerindeki yenilikler
- Ekonomik durgunluk veya canlanma dönemleri
- İşgücü ve sermaye gibi üretim faktörlerinin verimliliği
Yüksek bir kapasite kullanım oranı, üretim tesislerinin büyük ölçüde dolu olduğu ve ekonominin iyi bir şekilde işlediği anlamına gelirken, düşük bir oran ekonomik durgunluk veya düşük talebi işaret edebilir.
Örneğin, Türkiye İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından düzenli olarak yayınlanır ve bu veriler, hem politika yapıcılar hem de yatırımcılar tarafından dikkatle takip edilir.
